انواع پمپ ها و تقسیم بندی کلی به همراه تعریف آن

انواع پمپ و تقسیم بندی کلی به همراه تعریف آن

تعریف پمپ

پمپ دستگاهی است که انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل می‌کند و نتیجه آن افزایش انرژی پتانسیل (فشار سیال عبوری از پمپ) و یا انرژی جنبشی (سرعت سیال) و انتقال سیال می‌باشد.

پمپ های دینامیکی پمپ هایی هستند که در آنها انتقال انرژی به سیال به صورت دینامیکی می‌باشد. پمپ های جابجایی مثبت پمپ هایی هستند که سیال توسط آنها جابجا می‌گردد.

تقسیم بندی پمپ ها

توربو پمپ ها ( پمپ های سانتریفوژ ) ماشین هایی هستند که در آنها انرژی هیدرولیکی از طریق حرکت دورانی ( سانتریفوژ ) به سیال منتقل می‌شود .

توربو پمپ ( پمپ سانتریفوژ )

شکل زیرنمودار اساسی عملکرد یک توربو پمپ ( پمپ سانتریفوژ ) را نشان می‌دهد. سیال موجود در محفظه پمپ در اثر چرخش پروانه که در این شکل از تعدادی تیغه شعاعی تشکیل شده است، دوران یافته، تحت تأثیر نیروی گریز از مرکز از محفظه پمپ به بیرون پرتاب می‌شود. سیال پرتاب شده که انرژی پتانسیل و جنبشی آن افزایش یافته، سپس از مجرایی به بیرون هدایت می‌شود.

شکل زیر عملکرد پمپ سانتریفوژ را که دارای پروانه با تیغه‌های انحنادار می‌باشد، نشان می‌دهد.

پمپ سانتریفوژ

شکل زیر نمونه پروانه یک پمپ سانتریفوژ و رینگ سایشی آن را نشان می‌دهد. تیغه‌های انحناء‌دار که به پره(Vane) موسومند، با دو دیسک محصور بوده و مجموعه آنها پروانه Impeller پمپ سانتریفوژ را تشکیل می‌دهد.

پمپ رفت و برگشتی

شکل زیر ساختمان اصلی یکی پمپ رفت و برگشتی را نشان می‌دهد. این پمپ از مجموعه یک سیلندر و یک پیستون که متصل به اهرم حرکت دهنده می‌باشد، تشکیل شده است. حرکت پیستون از طریق اهرم بندی از بالا تأمین می‌گردد.

پمپ دیافراگمی

شکل زیر نمونه یک پمپ رفت و برگشتی دیافراگمی را نشان می‌دهد. اصول کار این پمپ مشابه پمپ رفت و برگشتی پیستونی است؛ ولی از آنجا که سیال انتقال یافته ممکن است خورنده باشد، جهت جلوگیری از تماس با فلز از یک دیافراگم که معمولاً غیر فلزی و دارای خاصیت ارتجاعی است استفاده می‌شود.

پمپ دنده‌ای

شکل زیر یک نوع پمپ دنده ای را نشان می‌دهد. این پمپ دارای دو دنده درگیر درهم می‌باشد که محور یکی از این دنده‌ها محور راننده است که به ماشین محرک (مثلا” موتور الکتریکی) متصل است. با چرخش یکی از محورها محور دیگر در خلاف آن به حرکت در می‌آید.

شکل زیر مدل‌های مختلف پروانه های پمپ دنده‌ای را نشان می‌دهد. در مدلSPUR امتداد دنده‌ها در جهت محور است؛ در صورتی که در مدلHELICAL امتداد دنده‌ها نسبت به محور دارای زاویه است که این خود منجر به انتقال بهتر سیال می‌شود.

پمپ دنده‌ای از نوع داخلی

مدل نشان داده شده در شکل زیر پمپ دنده‌ای از نوع داخلی است؛ یعنی دنده‌ها از داخل با یگدیگر درگیر هستند. در این مدل یک عضو هلال گونه(Crescent) فضای خالی بین دو دنده غیر هم محور را پرکرده، سیال پس از محبوس شدن در فضای دنده‌ها به جلو رانده می‌شود. گرچه پمپ‌های دوار به همراه پمپ‌های رفت و برگشتی جزء دسته پمپ‌های جابجائی مثبت هستند؛ ولی دبی سیستم در پمپ‌های دوار نسبت به پمپ‌های رفت و برگشتی یکنواخت‌تر می‌باشد.

پمپ های دوار پره ای

در این شکل نوع دیگری از پمپ های دوار پره ای را که دارای پره‌های قابل انعطاف می‌باشد، نشان می‌دهد.

پمپ پیچی چند محوره

شکل زیر نمونه یک پمپ پیچی چند محوره را نشان می‌دهد. یکی از محورها توسط ماشین محرک چرخانده شده و محورهای دیگر به صورت هرزگرد انتقال سیال را تسهیل می کنند.

پمپ دینامیکی

شکل زیر چند نمونه پمپ دینامیکی خاص را نشان می‌دهد. در نوع جت پمپ ( بالا) در اثر خلاء ایجاد شده هنگام عبور سیال محرک از نازل، سیال مورد نظر به درون پمپ مکیده شده و همراه سیال محرک به بیرون فرستاده می‌شود. در پمپ دینامیکی خاص تزریقی سیال محرک به درون سیال اصلی فرستاده می‌شود و دو سیال با یکدیگر مخلوط شده، به بیرون منتقل می‌شوند.

پمپ های دینامیکی خاص