موتورهای سه فاز چیست و انواع آن کدام است
موتورهای سه فاز در اندازه های مختلف از قدرتهای کمتر از یک اسب بخار تا قدرت های چند هزار اسب ساخته می شوند.این موتورها تقریبا دارای مشخصه سرعت ثابت بوده طوری طرح میگردند که مشخصه گشتاورشان متغیر باشد. بعضی از آنها دارای گشتاور راه اندازی زیاد و بعضی دیگر دارای گشتاور راه اندازی کم هستند. برخی از این موتورها طوری طرح گشته اند که جریان راه اندازیشان نرمال و در بعضی دیگر این جریان زیاد می باشد.این موتورها برای ولتاژها و فرکانسهای استانداردساخته می شوند و موتورهای سه فاز با ولتاژ دو گانه خیلی معمول است. از این موتورها برای ماشین ابزار پمپ ها, آسانسورها, پنکه ها و جرثقیل ها و بسیاری وسائل دیگر استفاده می شوند .
ساختمان موتورهای سه فاز
موتور سه فاز شامل سه قسمت می باشد :
- استاتور
- رتور
- کاسه ها (قالپاق ها)
اشکالات معمول و تعمیر آنها
اگر یک موتور چند فاز راه نیفتد اشکال ممکن است از موارد زیر باشد :
- فیوز سوخته است.
- یاطاقان ها فرسوده شده اند.
- بار موتور زیاد است.
- فاز قطع شده است.
- یک کلاف یا یک گروه کلاف اتصال کوتاه شده است.
- مفتول های رتور شل شده اند.
- اتصالات داخلی غلط می باشند.
- یاطاقان گریپاژ کرده.
- کنترولر خراب است.
- سیم پیچی به بدنه اتصال دارد.
اگر موتور چند فاز خوب کار نکند اشکالات ممکن است به شرح زیر باشند :
- فیوز سوخته است.
- یاطاقانها فرسوده شده اند.
- کلاف اتال کوتاه شده است.
- فاز معکوس شده است.
- فاز قطع شده است.
- اتصالات موازی قطع اند.
- سیم پیچی به بدنه اتصال دارد.
- مفتول های رتور شل شده اند.
- ولتاژ با فرکانس صحیح نمی باشد.
اگر موتور به آهستگی بچرخد ممکن است که اشکالات زیر پیش آمده باشد :
- کلاف یا گروه کلاف اتال کوتاه شده باشند.
- کلاف یا گروه معکوس باشند.
- یاطاقانها فرسوده شده اند.
- بار اضافی روی موتور افتاده است.
- اتصالات غلط اند(فاز معکوس شده است.)
- مفتول های رتور شل شده اند.
اگر موتور خیلی داغ شود :
- بار موتور زیاد است.
- یاطاقانها فرسوده شده اندیا تنگ می باشند.
- کلاف یا گروه اتال کوتاه است.
- موتور با یک فاز می چرخد.
- مفتول های رتور شل شده اند.
موتور با فاز شکسته
موتور با فاز شکسته موتور جریان متناوبی است که معمولا با قدرت کمتر از یک اسب بخار ساخته میشود و در وسایلی از قبیل ماشینهای رختشویی. مشعل ها.پمپهای کوچک استفاده می شود. این موتورها شامل چهار قسمت اصلی است که عبارتند از : رتور , استاتور , کاسه ها(قالپاق ها) , مکانیزم گریز از مرکز که در داخل موتور قرار دارد. این موتور در مواقعی که به گشتاور متوسط احتیاج باشد مورد استفاده قرار می گیرد وبا برق تک فاز کار می کند.
موتور های خازنی
موتور خازنی با جریان متناوب کار می کند ودر اندازه های ۲۰/۱تا۱۰ اسب قدرت ساخته می شود وبه مقدار زیادی در یخچال ها , کمپرسورها , مشعل ها , ماشینهای رختشویی , پمپ ها و تهویه مطبوع به کار می رود. ساختمان این موتورها شبیه موتورهای با فاز شکسته می باشد به اضافه اینکه یک عضو اضافی به نام خازن در آن وجود دارد و به طور سری با سیم پیچ فرعی قرار دارد ومعمولاخارج موتور و بالای آن قرار می گیرد. همچنین ممکن است در جای دیگر یا در داخل موتور نیز قرارگیرد. موتور خازنی به صورت زیر تعریف می شود:یک موتور خازنی یک موتور القایی تک فاز است و شامل یک سیم پیچ الی است که مستقیما به منبع قدرت وصل می شود و یک سیم پیچ فرعی است که با خازن سری می باشد.
موتورهای پله‌ای
نوع دیگری از موتورهای الکتریکی موتور پله‌ای است، که در آن یک روتور درونی ، شامل آهنرباهای دائمی توسط یک دسته از آهنرباهای خارجی که به صورت الکترونیکی روشن و خاموش می‌شوند، کنترل میشود. یک موتور پله‌ای ترکیبی از یک موتور الکتریکی دی سی و یک سلونوئید است. موتورهای پله‌ای ساده توسط بخشی از یک سیستم دنده‌ای در حالتهای موقعیتی معینی قرار می‌گیرند، اما موتورهای پله‌ای نسبتا کنترل شده ، میتوانند بسیار آرام بچرخند. موتورهای پله‌ای کنترل شده با کامپیوتر یکی از فرمهای سیستمهای تنظیم موقعیت است، بویژه وقتی که بخشی از یک سیستم دیجیتال دارای کنترل فرمان بار باشند.
موتورهای خطی
موتور خطی اساسا یک موتور الکتریکی است که از حالت دوار درآمده تا بجای اینکه یک گشتاور گردشی تولید کند یک نیروی خطی توسط ایجاد یک میدان الکترومغناطیسی سیار درطولش به وجود می آورد , موتورهای خطی اغلب موتورهای القایی یا پله ای هستند.
موتور قفس سنجابی
تقریبا ۹۰ درصد موتورهای القایی AC سه فاز از این نوعند. که روتور آنها از نوع موتور قفس سنجابی است که در ابتدا توضیح داده شد. محدوده‌های طبقه بندی نیروی آنها از یک سوم تا چند صد اسب بخار است. موتورهای این نوعی که در دسته یک اسب بخار به بالا اند در مقایسه با مشابه‌های تک فاز کم هزینه ترند و میتوانند در استارت در فشارهای سنگین تر کار کنند.